.jpg)
Posłuchaj
Przeczytaj
Dzień dobry. Ja nazywam się Przemek, a to jest kolejny odcinek Polskiego podkastu.
To jest audycja dla osób, które uczą się polskiego i chcą popracować nad rozumieniem ze słuchu i nad wzbogaceniem słownictwa.
Nasi stali słuchacze zapewne zauważyli, że podkast nieco zmienił nazwę. Przedtem nazywał się Podcast polski i pierwsze słowo zapisywałem przez “c”. Obecnie to Polski podkast, pisany przez “k”. Słownik Języka Polskiego PWN dopuszcza takie spolszczenie, więc nie widzę powodu, żeby dłużej stosować oryginalną angielską pisownię.
To tyle tytułem wstępu.
Dzisiaj przygotowałem kolejny odcinek z serii Nagłówki. Zapraszam do słuchania.
Prezesi banków zarobili grube miliony. Rekordzista na czele zestawienia zarobił ponad sześć milionów złotych.
Prześledźmy znaczenie poszczególnych słów i zwrotów. Przypominam, że tłumaczenie na angielski znajdziecie we wpisie na blogu.
prezes
ang. president of the board
Prezes to osoba, która stoi na czele zarządu firmy, spółki, spółdzielni czy klubu sportowego. Liczba mnoga to: prezesi. Przykłady:
- Kierownicy wszystkich działów zostali na dzisiaj pilnie wezwani do prezesa.
- Robert był prezesem tej firmy przez ponad 30 lat. W ubiegłym tygodniu przeszedł na emeryturę.
- Prezes odwołał wczoraj swojego zastępcę. Nowego powoła prawdopodobnie jutro.
bank
ang. bank
Bank to instytucja finansowa, która m.in. prowadzi konta osób indywidualnych i firm, czy udziela kredytów. Liczba mnoga to banki. Przykłady:
- Europejski Bank Centralny podjął decyzję: stopy procentowe w górę.
- Bank Pekao S.A. to obecnie jeden z największych banków w Polsce.
zarobili, zarobił
ang. earned
Czasownik zarobić oznacza, że za wykonaną pracę dostajemy wynagrodzenie, inaczej pensję. W dzisiejszym nagłówku występuje ono najpierw w trzeciej osobie liczby mnogiej rodzaju męskiego w formie dokonanej: zarobili. Zarobił to natomiast trzecia osoba liczby pojedynczej. Inne przykłady:
- Marek zarabia cztery tysiące złotych na rękę.
- W nowej pracy Aneta będzie zarabiać sześć tysięcy złotych brutto.
- W ubiegłym roku zarobiliśmy na reklamach trzy miliony dolarów.
grube miliony
ang. millions
Słowo gruby oznacza w języku polskim albo otyłą osobę, albo obszerny, spory materiał pisany. Może to być książka, zeszyt, akta, skoroszyt. Na przykład:
- Ale ta książka jest gruba, ma ponad tysiąc stron.
- Dokumentacja związana z remontem domu zajmuje już trzy grube skoroszyty.
Kiedy słowo gruby łączymy z liczbą to pojawia się ono w przenośnym, choć podobnym znaczeniu - oznacza, że czegoś jest dużo. Zatem grube miliony to inaczej dużo milionów.
rekordzista
ang. champion, record-holder
Rekordzista pochodzi od słowa rekord, czyli najlepszy wynik, największe osiągnięcie, najwyższa liczba, ilość. Jeśli czytamy “Kenijczyk Eliud Kipchoge pobił rekord świata w maratonie” to znaczy, że uzyskał najlepszy wynik w historii.
na czele
ang. at the top of
Jeśli mówimy, że ktoś jest na czele czegoś, to znaczy, że zajmuje pierwsze albo jedno z pierwszych miejsc, albo też, że prowadzi coś, stoi czy idzie na początku. Można być na czele zestawienia, tabeli, ale też pochodu, protestu. Przykłady:
- Cracovia wysunęła się na czele tabeli.
- Za namową przyjaciół Mahatma Gandhi zdecydował się stanąć na czele opozycji przeciwko poczynaniom rządu.
- Tomek od 10 lat stoi na czele firmy.
zestawienie
ang. table, sheet, list
Zestawienie to inaczej spis, wykaz. Na przykład:
- Pani Anno, proszę przynieść mi zestawienie sprzedaży w tym tygodniu.
- Bilans to inaczej zestawienie aktywów i pasywów danej firmy.
ponad
ang. over, more than
Podstawowe znaczenie słowa ponad wyraża, że coś lub ktoś znajduje się albo przemieszcza się wyżej czegoś lub kogoś. Na przykład:
- Samolot wzbił się ponad chmury.
Natomiast, jeśli słowo ponad używamy z jakimś określeniem liczby lub ilości, to chcemy podkreślić, że czegoś jest więcej. Oto przykłady:
- W ubiegłym roku dokonano ponad pół miliona przestępstw.
- Ten film jest bardzo długi, trwa ponad trzy godziny.
- Inflacja wynosi już ponad 20 procent.
sześć milionów
ang. six million
Liczebniki w języku polskim wymagają różnych przypadków. I tak:
- jeden - wymaga mianownika w liczbie pojedynczej, np. jeden milion,
- dwa, trzy, cztery - wymagają mianownika w liczbie mnogiej, np. dwa miliony, trzy miliony, cztery miliony,
- pięć, sześć itd. - wymagają dopełniacza liczby mnogiej, np. pięć milionów, sześć milionów.
Warto przy tym pamiętać, że liczebniki: dwa, trzy i cztery zawsze wymagają mianownika liczby mnogiej, nawet jeśli są częścią większej liczby i są jej drugim składnikiem, np. 22 miliony, 33 miliony, 44 miliony.
Jednak uwaga! Nie dotyczy to liczebników kończących się na “naście”, ponieważ w tym przypadku dwa, trzy, cztery nie są drugim składnikiem, ale są niejako przyklejone na początku, np. dwanaście milionów, trzynaście milionów, czternaście milionów. A zatem tutaj używamy dopełniacza.
złoty
ang. zloty
To oczywiście nazwa polskiego pieniądza. Złoty to liczba pojedyncza. W liczbie mnogiej powiemy złote. W połączeniu z liczbą słowo to występuje w mianowniku liczby pojedynczej, mianowniku liczby mnogiej lub dopełniaczu liczby mnogiej - jak to wyjaśniłem przed chwilą. Powiemy zatem:
- Mama dała Oli 10 złotych.
- Tata dał Oli 22 złote.
- Babcia dała Oli 30 złotych.
- Dziadek dał Oli 103 złote.
Tym słowem kończymy dzisiejszy odcinek. Na koniec przeczytam jeszcze raz cały nagłówek:
Prezesi banków zarobili grube miliony. Rekordzista na czele zestawienia zarobił ponad 6 milionów złotych.
To tyle na dzisiaj. Daj znać, jak Ci się podobał dzisiejszy odcinek. Kliknij gwiazdkę albo łapkę w programie, którego używasz do słuchania podkastów. Ułatwi to innym znalezienie kolejnych odcinków. Prześlij link komuś kto też uczy się polskiego.
Jeśli nie chcesz przegapić żadnego odcinka, polub profil Polskiego podkastu na Facebooku. Zerknij też na Instagram. Linki znajdziesz na blogu. Na blogu znajdziesz też linki do popularnych platform, na których można nas słuchać.
Do usłyszenia!