.jpg)
Posłuchaj
Przeczytaj
Dzień dobry. Witam po raz pierwszy albo ponownie te osoby, które już wcześniej słuchały podkastu. Ja nazywam się Przemek, a to jest kolejny odcinek Polskiego podkastu. To jest audycja dla osób, które uczą się polskiego i chcą popracować nad rozumieniem ze słuchu i nad wzbogaceniem słownictwa.
Nasi stali słuchacze zapewne zauważyli, że podkast nieco zmienił nazwę. Przedtem nazywał się Podcast polski i pierwsze słowo zapisywałem przez “c”. Obecnie to Polski podkast, pisany przez “k”. Słownik Języka Polskiego PWN dopuszcza takie spolszczenie, więc nie widzę powodu, żeby dłużej stosować oryginalną angielską pisownię.
To tyle tytułem wstępu.
Dzisiaj przygotowałem kolejny odcinek z serii Nagłówki. Zapraszam do słuchania.
Najnowsze statystyki pokazują, że bezrobocie w Polsce jest niewielkie. W styczniu wyniosło zaledwie 5,5 proc.
Prześledźmy znaczenie poszczególnych słów i zwrotów. Przypominam, że tłumaczenie na angielski znajdziecie we wpisie na blogu.
najnowsze
ang. the newest, the latest (superlative)
“Najnowsze” to przymiotnik, a konkretnie stopień najwyższy przymiotnika “nowy”.
W języku polskim stopień najwyższy tworzymy od stopnia wyższego, dodając przedrostek “naj-”. Zobaczmy to na kilku przykładach:
- wysoki - wyższy - najwyższy
- bogaty - bogatszy - najbogatszy
- niski - niższy - najniższy
- piękna - piękniejsza - najpiękniejsza
- nowe - nowsze - najnowsze
O tym jak tworzymy stopień wyższy opowiem w jednym z kolejnych odcinków.
statystyki
ang. statistics
Słowo statystyka w liczbie pojedynczej oznacza naukę, która zajmuje się metodami pozyskiwania i prezentacji oraz analizy zjawisk, szczególnie masowych.
W liczbie mnogiej słowo statystyki oznacza zebrane dane, liczby, informacje.
Przykłady:
- Na studiach miałem statystykę, ale nie lubiłem tego przedmiotu.
- Urząd statystyczny jeszcze nie opublikował statystyk urodzeń za ubiegły rok.
- Według statystyk, z telefonów komórkowych korzysta dzisiaj 96 procent dorosłych Polaków, z czego 78 procent korzysta ze smartfona.
pokazują
ang. they show
Czasownik pokazywać oznacza, że kierujemy czyjąś uwagę na coś lub kogoś, bo chcemy, żeby tę rzecz lub osobę zobaczył. Na przykład:
- Jacek pokazał Ani działkę, na której chciał zbudować nowy dom.
- Iwona lubiła pokazywać koleżankom swój wielki pierścionek zaręczynowy.
- Pedro Almodóvar pokazał wczoraj swój najnowszy film.
że
ang. that
Ten spójnik służy m.in. do połączenia dwóch zdań. To drugie zdanie zależy od innego wyrazu, zwykle czasownika i określa przedmiot czyjejś wypowiedzi, myśli, doznań, emocji lub spostrzeżeń. Często nazywamy to mową zależną. Brzmi skomplikowanie? Zobaczmy na przykładach:
- Sądzę, że się mylisz.
- Co sądzę? Sądzę, że się mylisz.
- Marcin powiedział szefowi, że jutro spóźni się do pracy, bo idzie rano do lekarza.
- Co powiedział Marcin? Powiedział, że spóźni się do pracy.
bezrobocie
ang. unemployment
Bezrobocie to sytuacja, kiedy dużo ludzi nie ma pracy. Jeśli ktoś nie ma pracy mówimy, że jest bezrobotny. Oto kilka przykładów:
- Hiszpania nadal jest krajem o najwyższym wskaźniku ogólnego bezrobocia w Unii Europejskiego - 12,4 proc. w 2022 roku.
- Firmie grozi bankructwo, a setkom ludzi bezrobocie.
- Stopa bezrobocia to stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo.
w Polsce
ang. in Poland
Przyimek “w” służy do określania czegoś w miejscu lub czasie. W naszym przykładzie chodzi o miejsce, stąd “w Polsce”.
niewielkie
ang. small, little, not big
Coś co jest niewielkie, jest raczej małe.
- Lekarze dają jej niewielkie szanse na wyzdrowienie. = Lekarze dają jej małe szanse na wyzdrowienie.
- Robert Downey Jr. od dziecka grywał niewielkie role w filmach ojca. = Robert Downey Jr. od dziecka grywał małe role w filmach ojca
w styczniu
ang. January
Styczeń to nazwa pierwszego miesiąca roku.
Przypomnijmy sobie przy okazji nazwy wszystkich miesięcy: styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień.
Jak wspomniałem wyżej, przyimek “w” służy do określania czegoś w miejscu lub czasie. W naszym przykładzie chodzi o miejsce, stąd “w Polsce”.
W dzisiejszym przykładzie jest zdanie “w styczniu”. Przyimek “w” służy do określania czegoś w miejscu lub czasie. W tym przypadku mówimy o czasie. Spróbujmy użyć go z nazwami pozostałych miesięcy:
- styczeń - w styczniu
- luty - w lutym
- marzec - w marcu
- kwiecień - w kwietniu
- maj - w maju
- czerwiec - w czerwcu
- lipiec - w lipcu
- sierpień - w sierpniu
- wrzesień - we wrześniu
- październik - w październiku
- listopad - w listopadzie
- grudzień - w grudniu
wyniosło
ang. reached, reached a point of, stayed at
Mamy tutaj trzecią osobę liczby pojedynczej w czasie przeszłym dokonanym. Bezrobocie, czyli ono - rodzaj nijaki, wyniosło. Bezokolicznik to wynieść.
Najczęściej słowo “wynieść” używamy w znaczeniu “wziąć coś i przenieść poza miejsce, gdzie znajdowało się do tej pory”, ale w tym zdaniu oznacza ono “sięgnąć”, “mieć wysokość”, “być na poziomie”.
Przykłady:
- Inflacja na koniec roku wyniosła 19 procent.
- Koszty wynajmu tego mieszkania wynoszą 2000 zł miesięcznie.
- Wygrana w totolotku w tym tygodniu była rekordowa, wyniosła aż 30 milionów złotych.
zaledwie
ang. only, just
Słowo to ma kilka znaczeń. W naszym dzisiejszym nagłówku oznacza on: “tylko”, “jedynie”. Podkreślamy, że jakaś ilość jest niewielka, że coś jest mniejsze niż się spodziewaliśmy, że coś stało się w krótkim odstępie czasu. Na przykład:
- Marek pracował u nas zaledwie miesiąc. Szybko znalazł lepiej płatną pracę.
- Widziałem się z Moniką zaledwie dwa tygodnie temu, a dzisiaj dowiedziałem się, że nie żyje.
- W tym miesiącu prawie nie miałem zleceń. Zarobiłem zaledwie 2000 złotych.
5,5 proc.
ang. 5,5 percent
"Pięć i pół procent" - można powiedzieć właśnie tak, ale można też powiedzieć “pięć i pięć dziesiątych procent” albo “pięć przecinek pięć procent”. Można się też spotkać z “pięć comma pięć procent”.
Tak przedstawiamy dane ułamkowe w języku polskim. W takim znaczeniu, w zestawieniu z liczebnikiem, słowo “procent” nie odmienia się. A zatem mówimy:
- Bank dał mi pożyczkę na 10 procent.
- Inflacja przekroczyła 15 procent.
- Jeziora zajmują 20 procent powierzchni kraju.
Tym słowem kończymy dzisiejszy odcinek. Na koniec przeczytam jeszcze raz cały nagłówek:
Najnowsze statystyki pokazują, że bezrobocie w Polsce jest niewielkie. W styczniu wyniosło zaledwie 5,5 proc.
To tyle na dzisiaj. Daj znać, jak Ci się podobał dzisiejszy odcinek. Kliknij gwiazdkę albo łapkę w programie, którego używasz do słuchania podkastów. Ułatwi to innym znalezienie kolejnych odcinków. Prześlij link komuś kto też uczy się polskiego.
Jeśli nie chcesz przegapić żadnego odcinka, polub profil Polskiego podkastu na Facebooku. Zerknij też na Instagram. Linki znajdziesz na blogu. Na blogu znajdziesz też linki do popularnych platform, na których można nas słuchać.
Do usłyszenia!
(Fot. Nik Shuliahin - Unsplash)