PP41: Inflacja w listopadzie

 

Posłuchaj

Przeczytaj

Cześć. Witam w kolejnym odcinku Podcastu polskiego - audycji dla tych wszystkich, którzy uczą się polskiego i chcą popracować nad rozumieniem ze słuchu i nad wzbogaceniem słownictwa. Oto dzisiejszy nagłówek: Inflacja w listopadzie wyniosła 7,8 proc. (siedem i osiem dziesiątych) procent - poinformował Główny Urząd Statystyczny. To najwyższy poziom od początku 2001 (dwa tysiące pierwszego) roku. Prześledźmy znaczenie kolejnych słów i sformułowań. inflacja to spadek wartości pieniądza i związany z tym wzrost cen. Oto przykłady:

• Inflacja w tym miesiącu przekroczyła 5 procent.
• Na koniec marca inflacja spadła do 3 procent.
• Nowy rząd Argentyny zapowiada walkę z galopującą inflacją.

w listopadzie 

listopad - to nazwa jedenastego miesiąca roku Przypomnijmy sobie przy okazji nazwy wszystkich miesięcy: styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień. W dzisiejszym przykładzie jest zdanie w listopadzie. Przyimek “w” służy do określania czegoś w miejscu lub czasie. W tym przypadku mówimy o czasie. Spróbujmy użyć go z pozostałymi nazwami miesięcy:

• styczeń - w styczniu
• luty - w lutym
• marzec - w marcu
• kwiecień - w kwietniu
• maj - w maju
• czerwiec - w czerwcu
• lipiec - w lipcu
• sierpień - w sierpniu
• wrzesień - we wrześniu
• październik - w październiku
• listopad - w listopadzie
• grudzień - w grudniu

Jak zauważyliście, jeśli chodzi o wrzesień nie mówimy w wrześniu, taka zbitka nie brzmi ładnie. Dla łatwości wymowy, dla ładniejszego brzmienia mówimy we wrześniu.

wyniosła Mamy tutaj trzecią osobę liczby pojedynczej w czasie przeszłym dokonanym. Inflacja, czyli ona, wyniosła. Bezokolicznik to wynieść. Generalnie słowo wynieść oznacza po angielsku carry out, carry away, ale w tym przypadku tłumaczymy jako to stay at albo lepiej to reach a point of. Idźmy dalej. 7,8 procent Można powiedzieć właśnie tak: siedem i osiem dziesiątych procent albo: siedem przecinek osiem dziesiątych procent. Tak przedstawiamy dane ułamkowe w języku polskim. W takim znaczeniu, w zestawieniu z liczebnikiem, słowo procent nie odmienia się. A zatem mówimy:

• Bank dał mi pożyczkę na 10 procent.
• Inflacja przekroczyła 15 procent.
• Jeziora zajmują 20 procent powierzchni kraju.

poinformował informować - poinformować Myślę, że znaczenie tego czasownika jest jasne. Główny Urząd Statystyczny to w Polsce instytucja zajmująca się zbieraniem i udostępnianiem informacji statystycznych. najwyższy poziom poziom - to angielsku level najwyższy to przymiotnik, a konkretnie stopień najwyższy (czyli superlative) przymiotnika wysoki, a zatem po angielsku powiemy the highest. W języku polskim stopień najwyższy tworzymy od stopnia wyższego, dodając przedrostek naj-. Zobaczymy to na kilku przykładach:

• wysoki - wyższy - najwyższy
• bogaty - bogatszy - najbogatszy
• niski - niższy - najniższy
• piękna - piękniejsza - najpiękniejsza

O tym jak tworzymy stopień wyższy opowiem w jednym z kolejnych odcinków. Wróćmy teraz do rzeczownika poziom. Oto kilka przykładów:

• Poziom życia w Polsce jest niższy od poziomu życia w Niemczech.
• Po ostatnich ulewach podniósł się poziom wód w wieku rzekach.
• Wysokość gór podajemy w metrach nad poziomem morza.
• Na jakim poziomie jest twój angielski? Hm, na podstawowym.

od początku początek - to inaczej start lub punkt startu; punkt, w którym coś się zaczyna; moment, w którym coś zaczynamy robić. Zobaczmy parę przykładów:

• Marzena narzeka od początku drogi.
• Od początku swojej kariery Jacek był bardzo konsekwentny w tym co robi.
• Pomyliłem się, muszę zagrać ten utwór od początku.
• Spóźniliśmy się do kina i nie obejrzeliśmy tego filmu od początku.
• Od początku nie wierzyłem w to, co opowiada.

2001 (dwa tysiące pierwszego) roku Liczebniki w języku polskim stwarzają sporo problemów. Nagram odcinek poświęcony ich stosowaniu. Na razie zapamiętajmy, że w przypadku liczb składających się z czterech cyfr (tak jak tutaj), a nie będących okrągłym tysiącleciem (1000, 2000, 5000), dwie pierwsze cyfry stoją zawsze w mianowniku, a pozostałe dostosowują swoją formę do przypadka. Na przykład:

• Który mamy teraz rok? Dwa tysiące dwudziesty pierwszy. (mianownik)
• W którym to było roku? W dwa tysiące dwudziestym pierwszym. (miejscownik)
• Którego to było roku? Dwa tysiące dwudziestego pierwszego. (dopełniacz)
• Zarchiwizowałem już dwa poprzednie lata. A co mam zrobić z dwa tysiące dwudziestym pierwszym? (narzędnik).

Jak widzimy, dwie pierwsze cyfry będące składowymi tego liczebnika stoją zawsze w mianowniku. Pozostałe dostosowujemy do wymaganego w danej sytuacji przypadka. ** I to było ostatnie słowo na dzisiaj. Na koniec jeszcze raz posłuchajmy całego nagłówka: Inflacja w listopadzie wyniosła 7,8 procent - poinformował Główny Urząd Statystyczny. To najwyższy poziom od początku 2001 roku. ** To tyle na dzisiaj. Jeśli nie chcesz przegapić żadnego odcinka, polub profil Podcastu polskiego na Facebooku. Zerknij też na Instagram. A dla tych, którzy chcą jeszcze więcej materiałów i są gotowi wesprzeć rozwój Podcastu, stworzyłem profil na Patreon, gdzie zamieszczam dodatkowe teksty i ćwiczenia. Linki znajdziesz na blogu. Do usłyszenia!