Przeczytaj
Cześć. Witam w kolejnym odcinku Podcastu polskiego - audycji dla tych
wszystkich, którzy uczą się polskiego i chcą popracować nad rozumieniem ze
słuchu i nad wzbogaceniem słownictwa.
Oto dzisiejszy nagłówek:
Jeden z najlepszych polskich piłkarzy w historii skazany za przemoc
domową.
Prześledźmy znaczenie kolejnych słów i sformułowań.
jeden z najlepszych polskich piłkarzy
jeden to liczebnik główny - one po angielsku
najlepsi - stopień najwyższy przymiotnika dobry w liczbie
mnogiej. Zobaczmy jak się go tworzy. Zwykle do przymiotnika w rodzaju
męskim, dodajemy końcówkę -szy. Bardzo często dochodzi do
alternacji spółgłoski tematowej lub samogłoski. Na przykład: wysoki -
wyższy, niski - niższy, ładny - ładniejszy. Z formy w stopniu wyższym
(comparative) łatwo tworzymy stopień najwyższy (superlative),
poprzedzając ją prefiksem naj-. Otrzymujemy:
- wysoki - wyższy - najwyższy
- niski - niższy - najniższy
- ładny - ładniejszy - najładniejszy
W naszym przykładzie mamy przymiotnik najlepszy, który pochodzi od słowa
dobry. Ale przecież one nie są podobne - powiecie. No, nie są, bo
przymiotnik dobry tworzy stopień wyższy i najwyższy w sposób
nieregularny:
dobry - lepszy - najlepszy
Ponadto w naszym przykładzie występuje forma najlepszych - to
dopełniacz (Genitive), mówimy: jeden z najlepszych, jeden z całej grupy,
jeden z nas. W takim przypadku używamy w języku polskim właśnie
dopełniacza.
polskich piłkarzy
w mianowniku powiedzielibyśmy polscy piłkarze
polscy - to liczba mnoga od polski - Polish
piłkarze to liczba mnoga od słowa piłkarz - football player.
Oto przykłady użycia tego słowa:
- Piłkarzem roku FIFA w 2019 został Lionel Messi.
- Robert Lewandowski jest najlepszym polskim piłkarzem ostatnich lat.
- Jacek od dziecka marzył, żeby zostać piłkarzem.
w historii
historia - po angielsku powiemy history. Słowo to jest
poprzedzone przyimkiem ‘w’ (in, at, on - po angielsku) i użyte
jest w miejscowniku (Locative). Tego przypadka używamy najczęściej, jak
nazwa wskazuje, do umiejscawiania osób, obiektów czy zdarzeń w jakimś
miejscu, czasie, kontekście. Oto przykłady:
- Historia była jednym z moim ulubionych przedmiotów w szkole.
- Kazimierz Wielki jest uznawany za jednego z największych królów w historii Polski.
skazany za przemoc domową
skazany - to imiesłów pochodzący od czasownika
skazać - to condemn, to convict. Można skazać kogoś (biernik) za
coś (znowu biernik) na coś (jeszcze raz biernik). Na przykład:
- Sąd skazał Marka na 25 lat za zabójstwo brata.
- Prezes firmy X został skazany za defraudację.
przemoc domowa
przemoc - abuse, violence, to brutalne działanie, w którym ktoś
stosuje siłę, żeby narzucić komuś swoją wolę lub wymusić coś na kimś
albo żeby pokonać czyjś opór.
Oto przykłady:
- Gdy inne metody zawiodły, władza sięgnęła po przemoc.
- Władca często stosował przemoc, żeby złamać opór poddanych.
- Wiele organizacji stara się pomagać kobietom - ofiarom przemocy domowej.
domowa - to przymiotnik od słowa dom - home
w naszym przykładzie mamy wyrażenie przemoc domowa - czyli
home abuse, home violence. Inne przykłady:
Bardzo lubię domowe jedzenie.
- Obydwoje z żoną pracujemy, potrzebna nam jest pomoc domowa.
- Lubię spędzać wieczory w zaciszu domowym.
To było ostatnie słowo na dzisiaj. Na koniec jeszcze raz posłuchajmy
całej informacji:
Jeden z najlepszych polskich piłkarzy w historii skazany za przemoc
domową.
Przypominam, że wszystkie odcinki łącznie z transkrypcją znajdziecie na
blogu
Podcastpolski.pl
Dziękuję za uwagę. Do usłyszenia.
Photo: Kat J (Unsplash)