Oto piąty odcinek podcasta, zatytułowany "Arnold jest na diecie wegańskiej".
Poniżej pełny tekst
Hello and welcome to the fifth episode of Podcast polski. For those who are listening us for the first time, just a quick note. Episodes marked as “nagłówki” contain short headlines with explanation of the words used in them with additional examples.
Here’s today’s headline:
Arnold Schwarzenegger ma już 72 lata. Niedawno zdradził, że jest na diecie wegańskiej. Były kulturysta całkowicie wyeliminował ze swoich posiłków mięso i nabiał. Przyznaje, że jedynym niewegańskim produktem, który spożywa, są jajka.
już
already
Skończyłem już pracę na dzisiaj.
Zrobiłem już zakupy.
Już późno. / Jest już późno.
W pytaniach ma ono znaczenie zarówno angielskiego “yet”, jak i “already”, na przykład:
Czy skończyłeś już to zadanie? tłumaczymy na “Have you finished this task yet?” or “Have you finished your task already?”
Słowa “już” używamy też w przypadku czynności teraźniejszych. Wtedy ma znaczenie angielskiego “just, almost”, np.
Już kończę. - I am just finishing.
Może być też używane w odniesieniu do przyszłości. Na przykład, kiedy chcemy podkreślić, że coś nastąpi, kiedy skończymy poprzednią czynność.
Kiedy już skończę studia, pojadę do Stanów.
Daj mi znać, kiedy już skończysz to robić.
Równie dobrze możemy powiedzieć:
Kiedy skończę studia, pojadę do Stanów.
Daj mi znać, kiedy skończysz to robić.
Dużej różnicy znaczeniowej nie ma. Używając “już” podkreślamy, że akcję będzie skończona.
ma 72 lata
czasownik mieć, tutaj w trzeciej osobie liczby pojedynczej, należy pamiętać, że przy określaniu wieku, podając liczebniki stosujemy różne przypadki, dopełniacz lub biernik,
i tak ma 72 lata (to biernik), ale ma 75 lat (to dopełniacz)
temu zagadnieniu poświęcę jeden z kolejnych odcinków
niedawno
lately, recently
Niedawno skończyłem studia i rozglądam się za jakąś pracą.
To było całkiem niedawno.
Kupiłem to mieszkanie niedawno. Jeszcze je urządzam.
zdradził
bezokolicznik: zdradzić, tutaj w znaczeniu: powiedzieć, wyjawić - to say, to reveal, zwykle używamy tego słowa, żeby określić, że ktoś powiedział coś, bo było tajne, nieznane, ukrywane.
Powiemy na przykład:
Marta zdradziła mi swoją wielką tajemnicę.
Nie zdradzę tego nikomu.
Ale w mediach, w prasie często używa się słów tego typu, żeby nie używać albo nie powtarzać słowa “powiedzieć”, więc tutaj nie ma ono znaczenia, wyjawił sekret.
zdradzić ma jeszcze jedno podstawowe znaczenie: to betray, na przykład:
Marek zdradza swoją żonę.
John zdradził swoją ojczyznę
dieta wegańska
dieta
diet - po angielsku podobnie: diet, to sposób odżywiania się, dieta wegańska wyklucza z pożywienia mięso i nabiał, wszystko to co pochodzi od zwierząt.
Przykłady użycia:
Jestem na diecie wegańskiej.
Dieta wegetariańska bardzo mi służy.
Lekarz zalecił jej specjalną dietę.
Ale zwykle słowo to jest używane jako synonim “odchudzania się”, np.
Od miesiąca jestem na diecie.
Od kiedy Anka jest na diecie, schudła 5 kilo.
były
tutaj: ex
Jej były mąż zostawił jej dom i samochód.
Na wczorajszym posiedzeniu sejmu pojawili się wszyscy byli prezydenci.
To nasz były wieloletni pracownik.
kulturysta
po angielsku bodybuilder, osoba, która uprawia kulturystykę, bądź to amatorsko, bądź profesjonalnie
Piotrek jest znanym w Polsce kulturystą.
Kulturystyka interesuje mnie od kiedy skończyłem 18 lat.
całkowicie
totally, fully - to przysłówek (adverb), czyli używamy go na określenie czasownika, jakieś czynności, akcji
Całkowicie pochłonęła go praca.
Doszło do wypadku. Droga została całkowicie zablokowana.
Zmieniłem o nim całkowicie zdanie.
wyeliminował
bezokolicznik (infinitive) wyeliminować: to eliminate, zwróćcie uwagę, że mamy tu aspekt dokonany, co oznacza, że działania zakończyło się, the action is completed. Czasownika tego używamy zarówno w znaczeniu dosłownym - wyrzucić coś, zniszczyć, jak i przenośnym - przestać coś robić, wyrzucić na przykład z myśli, z życia.
Zadaniem służb specjalnych każdego kraju jest wyeliminować wszelkie zagrożenie terrorystyczne.
Pietro naraził się mafii. Zapadła więc decyzja, żeby go wyeliminować.
Nasza drużyna wyeliminowała wczoraj drużynę przeciwną z rozgrywek.
Muszę wyeliminować ze swojej diety cukier.
ze swoich posiłków
posiłek
meal. Rzadko używane słowo.
ze swoich
zaimek “swój” - zaimek dzierżawczy (possessive pronoun), tutaj jest użyty w liczbie mnogiej “swoje”, w dopełniaczu (genitive)
liczba pojedyncza: swój (rodzaj męski), swoja (rodzaj żeński), swoje (rodzaj nijaki). Tak, tak, zaimki te mają w języku polskim ma trzy rodzaje w liczbie pojedynczej. W liczbie mnogiej na szczęściej tylko jeden.
Przy tłumaczeniu na angielski dosłownie powiedzielibyśmy “his, her” w znaczeniu “his own”, “her own”, nie “his, somebody else’s”.
W języku polskim zaimki dzierżawcze używamy inaczej niż w angielskim. Tematowi temu poświęcę inny odcinek Podcasta.
Przykłady:
Marek sprzedał wczoraj swój samochód.
Nie obchodzi mnie co Marta robi ze swoimi pieniędzmi.
Jacek zdradza swoją żonę.
mięso
meat, w języku polskim to rzeczownik w rodzaju nijakim (neutre), a więc to mięso.
Aneta jest wegetarianką, nie je mięsa.
Z mięsa najbardziej lubię drób.
Rzeczownik mięso to tzw. singularia tantum, który ma jedynie liczbę pojedynczą. Oznacza “jadalne części zwierząt”.Bardzo rzadko występuje liczba mnoga, która brzmi mięsa. Można jej użyć, kiedy mówimy o potrawach przyrządzanych z tych części zwierząt.
Na przykład:
Ta restauracja ma duży wybór dań z mięs.
Jednak w mowie potocznej używamy raczej przymiotnika mięsny. I tak powiemy:
Ta restauracja ma duży wybór dań mięsnych.
nabiał
po angielsku dairy products, to ogólne określenie na grupę produktów, które są robione z mleka, np. mleko, śmietana, ser biały, ale także na jaja - bardziej chodzi tutaj o dużą zawartość białka
Weganie nie tylko nie jedzą mięsa, ale też żadnego nabiału.
Idę do sklepu, kupić coś z nabiału.
przyznaje
według SJP PWN
1) uznać czyjąś rację lub zgodzić się z czymś - to acknowledge someone's right or agree with something
2) stwierdzić coś po pewnym namyśle, czasem niechętnie - to say something after some reflection, sometimes reluctantly
3) zdecydować o przyznaniu komuś czegoś - to decide to give something to someone
Rząd przyznał, że nie jest w stanie spełnić wszystkich swoich obietnic.
Po chwili zastanowienia, Marek przyznał mi rację.
Dyrektor szkoły przyznał mu stypendium w wysokości pięciuset zł miesięcznie.
Ale w tym tekście ten czasownik jest synonimem “powiedzieć” - to say, to tell
Jak wspomniałem wcześniej, w prasie często używa się synonimów słowa “powiedzieć”, żeby go nie powtarzać wiele razy w jednym tekście. Wydaje się nawet, że dziennikarze w ogóle unikają słowa “powiedzieć” i od razu zastępują je innymi słowami takimi jak “zdradzić”, “przyznać”, tak jak by “powiedzieć” było zbyt kolokwialne, czy nie na miejscu. Taka maniera.
Trochę inne znaczenie ma przyznać się
oznacza to: potwierdzić czyjeś przypuszczenia co do swojej osoby; powiedzieć szczerze o swoich myślach, zamiarach, czynach
to confirm someone's supposition about yourself; to be honest about your thoughts, intentions and deeds
Marek przyznał się do zdrady.
Krzysiek przyznała się do kradzieży samochodu sąsiada.
jedyny
the only, unique
Historia to jedyny przedmiot, który lubiłem w szkole.
Piotrek jest jedynym synem Michała.
To jedyna okazja, żeby polecieć tanio do Stanów.
niewegański
przymiotnik wegański z przedrostkiem w postaci “nie”, takie słowa zwykle piszemy razem, a zatem
nienormalny
niewegański
niecelowy
produkt
product - znaczenie takie samo jak w angielskim
Produkty firmy A są znacznie lepsze od produktów firmy B.
który
that, which, who po angielsku
Wczoraj kupiłem książkę, którą mi poleciłaś.
Mój chłopak to ten, który trzyma parasol w ręce.
spożywa
bezokolicznik: spożywać, konsumować - to consume
Słowo spotykane w języku pisanym, w prasie, niezmiernie rzadko słyszy się je na co dzień, w mowie potocznej. Zwykle mówimy “je” - od czasownika “jeść”.
jajka
eggs, liczba pojedyncza: jajko, rodzaj nijaki (neutre) - to jajko; to samo znaczenie ma słowo “jajo”
Zwykle na śniadanie jem jajecznicę z trzech jajek.
Jaja ostatnio podrożały.
Marek uwielbia jaja przepiórcze.
With the word “jajka” we finish this episode. I hope you liked it. Please listen to it several times to memorize the vocabulary. And try to build your own sentences.
Just a quick reminder, the podcast is available on Anchor, Spotify, Apple Music, Overcast and Breaker. It will soon be available on Google Podcasts and other platforms. You will find all the links on Anchor page of the podcast and also on my blog Podcastpolski.blogspot.com and on the related Facebook page. Subscribe or follow not to miss new episodes.
And if you’re interested in one on one lessons or in practicing speaking, I offer lessons on Italki - the best platform for learning languages. Just click the link I provide here or look for it on podcastpolski blog.
Thank you for listening. Dziękuję za uwagę. Do usłyszenia.
(Photo: Anna Pelzer on Unsplash)